İntihar Hakkında Konuşurken Kullanılabilecek Güvenli İletişim İfadeleri
Konuşmaya başlarken
- "Seninle tamamen açık konuşmak istiyorum: yaşamaya devam etmek istemeyebileceğinden endişeleniyorum. Fark ettim ki... " (Gözlemlerinizi yargılamadan anlatın.)
- "İyi görünmüyorsun"
- "Çok acı çekiyor gibi görünüyorsun, konuşmak ister misin?"
- "Bana hissettiklerinden biraz daha bahseder misin?"
- "Seni anlıyorum"
- "Senin için endişeleniyorum"
- "Bunun senin için ne kadar zor olduğunu anlıyorum"
- "Sana nasıl destek olabilirim?"
- "İntihar notu yazdığını/kişisel eşyalarını dağıttığını/internetten intihar yöntemlerini araştırdığını/ sık sık ölümden bahsettiğini fark ettim."
- "İyi misin?"
- "Ne hissediyorsun?"
- "Sakın yalnız hissetme, ben yanındayım"
- "Seni dinlemek için buradayım"
- "Kendini kötü hissetmen beni endişelendiriyor."
- "Benim için önemlisin ve sana yardım etmek istiyorum"
- "Umutsuz/bunalmış/mutsuz/çaresiz… hissettiğini söylemiştin."
- "Senin için ne yapabilirim?"
- "İntiharı mı düşünüyorsun?"
Gözlemlerinizi yargılamadan anlatın
- "İyi olmadığını görüyorum"
- "Çok acı çekiyor gibisin."
- "Son zamanlarda seni dalgın görüyorum."
- "Çok fazla şey yaşıyor gibisin."
- "Endişeliyim çünkü son zamanlarda fark ettim ki …"
Soru sorarken
- "Kendine zarar vermek aklından geçiyor mu?"
- "Son zamanlarda yaşamaya devam etmek istemediğin hissine kapıldın mı?"
- "Sabah olduğunda tüm problemlerin çözülmüş olsa yine de ölmek ister miydin?"
- "Artık yaşamamanın senin için daha iyi olduğunu mu düşünüyorsun?"
- "Artık yaşamak istemediğini biriyle paylaştın mı?"
- "Ölmeyi düşünecek kadar kötü hissediyor musun?"
- "Son zamanlarda hayatına son vermeyi düşündün mü?"
- "Kendini nasıl ve ne zaman öldüreceğine dair planların var mı?" "Herhangi bir hazırlık yaptın mı?" (ilaç almak, veda mektubu yazmak gibi)
- "Aklında tam olarak ne var?"
Nelerden kaçınılmalıdır?
Bunların yerine, kişinin yaşadığı problemlerin önemli olduğunu, onu yargısız bir şekilde dinleyeceğinizi ve onun yanında olmak istediğinizi karşı tarafa hissettirebilirsiniz. Onunla birlikte ona iyi gelecek şeyleri araştırabilirsiniz.
- Genel geçer tavsiyeler vermeyin
- Ölümü düşünmesinin ne kadar yanlış olduğunu söylemeyin.
- Hayatın değeri hakkında ders vermeyin.
- Çok şaşırmış görüneceğiniz aşırı tepkiler vermeyin, Soğukkanlılığınızı korumaya çalışın.
- Tutamayacağınız sözler vermeyin.
- Basmakalıp cümleler kullanmayın ('her şey yoluna girecek', 'Hayat çok kısa' vb.)
- Hızlı bir değişim beklemeyin ve vaadetmeyin.
- Sorunlarının ne olduğunu tam olarak bilmeden onu anladığınızı söylemeyin.
- "Senin yerinde olsam..." gibi cümleler kullanmayın.
- Bir zamanlar sizinde benzer problemler yaşadığınızı söylemek için acele etmeyin. Önceliğiniz onun içinde bulunduğu durum olsun.
- "Bunlar saçma düşünceler, nankörlük etme, insanlar neler yaşıyor" gibi küçümseyici ve karşılaştırıcı ifadeler kullanmayın
- Onlara 'neşelenmelerini', 'kendilerini toparlamalarını' söylemeyin
- Konuyu değiştirmeyin ve konuşmasını bitirmeden bölmeyin.
- Dikkatlerini dağıtmak için alakasız sorular sormayın.
- "Böyle düşünmemelisin… Bu kadar bencil olma… Hayatı bize zorlaştırıyorsun…" gibi ahlaki suçlamalarda bulunmayın.
İntihardan Bahsederken
Söylemeyin
- Canına kıydı
- Canına kastetti
- Kendini öldürdü
- Kendi sonunu hazırladı
- Kendi sonunu getirdi
- Kendini helak etti
- Hayatını söndürdü
- İntihar kurbanı
Söyleyebilecekleriniz
- İntihar etti
- İntihardan öldü
- Hayatına son verdi
- İntihar sonucu ölüm
- İntihar yoluyla ölüm
Neden söylememelisiniz
Bu dili kullanmak, intihara teşebbüs eden veya intihar ederek ölen kişilerin durumlarını dramatik bir şekilde felaketleştirmeyi vurgular.
Söylemeyin
- Başarısız intihar
- Başarılı intihar
- Tamamlanmamış intihar
- Tamamlanmış intihar
Söyleyin
- İntihar teşebbüsünde bulundu
- Ölümcül olmayan intihar teşebbüsü
- İntihar düşüncelerine/davranışlarına sahip olmak
- İntiharı düşünmek
- İntihar ederek öldü
Neden söylememelisiniz
İntiharla ölmenin bir başarı olduğunu öne süren herhangi bir dilden kaçının. İntihar bir başarı veya başarısızlık olarak değerlendirilecek tamamlanması gereken bir eylem değildir.
Neden söylememelisiniz
Girişim olumlu bir anlam ifade ettiği için kullanılmamalıdır.
Söylemeyin
- İntihara meyilli/eğilimli olmak
Söyleyin
- İntiharı düşünen insan
- İntihara meyilli/eğilimli hissetmek
- İntihar düşüncesine / duygusuna sahip olmak / deneyimlemek
Neden söylememelisiniz
Bir kişinin intiharı düşünüyor olması veya intihar eyleminde bulunması intiharın bir kimlik, kişiliğin bir parçası ya da yönü olduğu anlamına gelmez.