İntihar, bireyin kendi yaşamını sonlandırması, olgusu gerek halk arasında gerek dini ve etik açılardan veya bilimsel ya da felsefi temelde uzun yıllardır tartışılan bir konu olmuştur. İntihar teşebbüsü, ruhsal sağlık açıdan ‘normal’ olarak değerlendirilen bireylerden ruhsal sorunlar yaşayan bireylere uzanan geniş bir yelpaze içinde görülebilmektedir.
Araştırmalar intiharı ve intihar teşebbüslerini belirleyen en önemli değişkenlerden birinin intihar fikirleri olduğunu dile getirmektedir. İntihar teşebbüsünde bulunan bireylerin, yüzde 50 ile 80 arasında değişen bir oranda, açık veya üstü kapalı bir şekilde bu fikirleri dile getirdikleri saptanmıştır.
Depresyon genel popülasyondaki intihar riskini 30 kat artıran psikiyatrik bir hastalık olarak bu konuda diğer hastalıklardan önce gelmektedir. Çeşitli psikiyatrik rahatsızlıklardan muzdarip bireyler arasında intihar oranı en yüksek grubun depresif belirtiler gösteren grup olduğu belirtilmiştir.
İntihar olgusunu anlamada depresyon belirtilerinden olan ümitsizlik önemli bir psikolojik durum olarak karşımıza çıkmaktadır. İntihar teşebbüsünde bulunan hastalar yaşadıkları yoğun ümitsizliğin içinde olası tek çözümünün intihar olduğunu belirtmektedirler.
İntihar düşüncesi ile depresyon arasındaki ilişkide umutsuzluk kavramı, geleceğe ilişkin olumsuz beklentiler, kritik rol oynar. Yapılan birçok araştırmada depresyon intihar ve umutsuzluk arasında yakın bir ilişkinin olduğu ve umutsuzluğun intihar davranışını depresyondan daha iyi açıkladığı belirlenmiştir.
Famham-Diggory (1964) yaptıkları çalışmada intihar teşebbüsünde bulunan ve bulunmayan iki hasta grubu karşılaştırılmış ve bulunanların anlamlı derecede gelecekle alakalı kısıtlı beklentiler ve duyguları olduğu görülmüştür. Yine Ganzler (1967) de bir çalışmada intihar teşebbüsünde bulunan grubun diğer psikiyatrik hasta grubuna göre geleceği en fazla olumsuz değerlendiren grup olduğunu belirtmiştir. Dyer ve Kreitman (1984) ise yaptıkları çalışmada depresyon ve intihar niyeti arasındaki ilişkinin ümitsizlik durumu ve niyetin arasındaki ilişkiye bağlı olduğunu belirtmişlerdir.
Depresyonla ilgili bulguların içinde umutsuzluk kavramıyla en yakın ilişkili olan düşünce intihar düşüncesidir. Umutsuzlukla beraber değersizlik, mutsuzluk, çaresizlik, suçluluk duyguları ve kararsızlıkta intihar düşüncelerine etki eder.
Beck (1963) intihar eğilimi olan hastaların kendi durumlarını umutsuzluk olarak kavramsallaştırdığını belirtmiştir. Genellikle depresif hastalardaki umutsuzluk durumunun depresyonun şiddeti ve intihar riskini belirleyicisi olduğu belirtilmiştir (Kaplan ve Sadcok 1985).
Beck ve ark. (1975, 1974) umutsuzluk ölçeğini kullanarak yatarak tedavi gören intihar teşebbüsünde bulunan hastalar üzerinde yaptıkları çalışmalarda depresyon ve umutsuzluğun intihar eğilimi ile ilişkili olduğunu ve umutsuzluk kontrol edildiğinde depresyon ve intihar eğilimi arasındaki ilişkinin kaybolduğunu ama tersinin geçerli olmadığını saptamışlardır.
İntiharda özsaygı yitimi de ön plana çıkmaktadır. Pokomy ve ark. (1975) benliğe dair olumsuz değerlendirmelerin artmış intihar düşünceleri ile ilgili olduğunu belirtmişlerdir. Birey kendine olan saygısını yitirdiğinde veya toplum içerisindeki saygısını kaybettiğini düşündüğünde intihar düşünceleri artış göstermektedir.
PSİKOLOG SEVDA KILIÇ
Kaynaklar
Beck AT (1963) Thinking a depressıon. Arch Gen Psychiatry, 9: 324-333
Beck, A.T., D. Lester (1973) Components of Depression in Attempted Suicide. The Journal of Psychology, 85:257-260.
Beck AT ve ark. (1974) The measurement of pessimism. The hopelessness scale. J Consult Clin Psychology, 42: 861-865.
Beck AT ve ark. (1975) Hopelessness and suicidal behavior: An overvievv. J Am Med Association, 243: 1146-1149.
Beck, A.T. M. Kovacs, A. Weıssman (1975) Hopelessness and Suicidal Behavior. Jama. 134.11:1146-1149.
Beck, AT., R.A. Steer (1989) "Clinical Predictors of Eventual Suicide: A 5 to 10 year Prospective study of Suicide Attempters" Journal of Affective Disorders 17:203-209.
Blumenthal, S.J. (1988) Suicide= A Guide to Risk Factors, Assesment and Treatment of Suicidal Patients Medical Clinics of North-America 70, 4. July:: 937-971.
Dilbaz, N., Seber, G. () Umutsuzluk Kavramı: Depresyon ve İntiharda Önemi Kriz dergisi 1(3) 134-138.
Dyer JA, Kreıtman N (1984) Hopelessness, depressıon and suıcıdal ıntent in parasuıcıde Bnt J Psychıatry 144,127-133.
Famham-Dıggory S (1964) Şelf evaluatton and subjectıve life expectancy among suıcıdal and non-suıcıdal psychotıc males J Abnorm Soc Psychol 69 628-634.
Ganzler S (1967) Some ınterpersonal and socıal dımensıons of suıcıdal behavıor Dıssertatıon Abstracts 28B 1192-1193.
Güleç, C. L. Küey (1989) Türkiye'de 1980'lerde Depresyon: Epidemiyolojik ve Klinik Yaklaşımlar Nöro-Psikiyatri Arşivi 24. Özel sayı:17-28.
Haran, S., Aydın, O. (1995) Depresyon, Umutsuzluk, Sosyal Begenirlik ve Kendini Kurgulama Düzeyinin İntihar Fikirleri ile İlişkisi Kriz Dergisi 3 (1-2) 218-222.
Havvton, K. (1987) "Assesment of Suicide Risk." British Journal of Psychiatry 150:145-153.
Holat, H. , Bitlis, V. , Dilbaz, N. , Tüzer, T. & Bayam, G. (1994). İNTİHAR GİRİŞİMLERİNDE ÜMİTSİZLİK VE DEPRESYON. Kriz Dergisi, 2 (2), 320-322.
Hughes, S.L. R.A. Neimeyer (1990) "A Cognitiue Model of Suicidal Behavior" D. (ed), Current Concepts of Lester. Suicide. Philadelphia. The Charles Press Publishers, Inc., 1-28.
Lester, G.D. Lester (1971) Suicide: The Gamble With Death. New Jerscy, Prentice-Hall, Inc.
Minkoff, K ve ark. (1973) Hopelessness, Depression and Attempted Suicide American Journal of Psychiatry 130, 4:4.
Pokorny AD ve ark. (1975) Hopelessness and attempted suicide: A reconsideration. Am J Psychiatry, 132: 954-956
Ranieri W.F. ve ark. (1987) Relationships of Depression, Hopelessness and Dysfunctional Attitudes to Suicide lacatıon in Psychiatric Patients. Psychological Reports, 61 967-975.
Wetzel, R. ve ark. (1980) Hopelessness Depression and Suicide Intent Journal of Clinical Psychiatry. 41, 5:159-169.
Wolfersdorf. M. ve ark. (1990) Suicide Risk in Suicidal Versus Nonsuicidal Depressed Inpatients. Crisis XIII, 2=85-97.
